Người trong cuộc lên tiếng chỉ trích Ethereum Foundation, Vitalik thanh minh ra sao?

Người trong cuộc lên tiếng chỉ trích Ethereum Foundation, Vitalik thanh minh ra sao?

Ethereum – biểu tượng của tinh thần phi tập trung và đổi mới trong hệ sinh thái Web3 – đang đối mặt với một cuộc khủng hoảng nội bộ nghiêm trọng chưa từng có. Hàng loạt nhân vật cốt cán, từ lập trình viên kỳ cựu đến CEO các dự án hàng đầu, đã đồng loạt lên tiếng chỉ trích Ethereum Foundation (EF) vì cách quản trị, phân bổ nguồn lực và sự tập trung quyền lực xung quanh Vitalik Buterin.

“Bom nổ chậm” từ nhà phát triển Geth

Mọi chuyện bắt đầu khi Péter Szilágyi, trưởng nhóm phát triển Geth – phần mềm Execution Client chủ lực của Ethereum – công khai lại bức thư gửi EF từ tháng 5/2024 vào sáng ngày 20/10. Trong thư, Szilágyi nêu rõ 3 vấn đề nghiêm trọng đang làm suy yếu hệ sinh thái Ethereum:

Lãnh đạo ảo: Dù mang danh là người đứng đầu nhóm Geth, ông không có tiếng nói trong các quyết sách chiến lược của EF.
Thù lao thấp và động lực sai lệch: Trong 6 năm đầu làm việc, ông chỉ nhận tổng cộng 625.000 USD, con số được cho là quá thấp so với vai trò then chốt của Geth.
Cấu trúc quyền lực tập trung: Hệ sinh thái bị chi phối bởi một nhóm nhỏ 5–10 người và 1–3 quỹ VC, tạo thành “vòng tròn lợi ích” xoay quanh Vitalik Buterin.

“Ethereum đang dần rời xa những nguyên tắc phi tập trung ban đầu. Việc đảo ngược xu hướng này giờ gần như bất khả thi.” – Péter Szilágyi.

Sự bất mãn này được cho là nguyên nhân khiến Ethereum chảy máu chất xám, điển hình là việc Dankrad Feist – một trong những nhà phát triển cốt lõi – vừa rời Ethereum để gia nhập dự án Tempo do Stripe và Paradigm hậu thuẫn.

CEO Polygon: “Chúng tôi chưa từng được công nhận”

Ngay sau khi bức thư được lan truyền, Sandeep Nailwal – CEO của Polygon Foundation – đã lên tiếng bày tỏ sự thất vọng với EF:

“Tôi bắt đầu nghi ngờ lòng trung thành của mình với Ethereum.”

Dù Polygon là Layer-2 đưa hàng triệu người dùng mới vào Ethereum và hỗ trợ các ứng dụng nổi bật như Polymarket, dự án này không nhận được bất kỳ hỗ trợ nào từ EF – từ tài trợ, kỹ thuật đến sự công nhận công khai.

Sandeep tiết lộ:

“Polygon bị loại khỏi danh sách Layer-2 chính thức của Ethereum. Nếu tách ra làm Layer-1 độc lập, chúng tôi có thể được định giá cao gấp 2–5 lần hiện tại.”

Tuy bức xúc, ông vẫn nhấn mạnh rằng Ethereum là một “nền dân chủ”, và những bất đồng là điều tất yếu. Tuy nhiên, ông cảnh báo:

“Nhiều người từng gắn bó với Ethereum đang bắt đầu hối tiếc vì sự trung thành của họ.”

“Bố già DeFi” Andre Cronje đồng cảm

Không chỉ Sandeep, Andre Cronje – nhà sáng lập Yearn Finance, hiện là CTO của Sonic (Fantom cũ) – cũng lên tiếng:

“Khi xây dựng trên Ethereum, tôi đã đốt hơn 700 ETH cho việc triển khai, nhưng EF không bao giờ phản hồi, không hỗ trợ, không grant, thậm chí không retweet.”

Trái ngược hoàn toàn khi ông chuyển sang Sonic, nơi các dự án mới được hỗ trợ toàn diện – từ vốn, TVL ban đầu đến chiến lược marketing.

Andre đặt câu hỏi nhức nhối:

“Nếu những người như nhóm Geth hay Layer-2 như Polygon không được hỗ trợ, thì Ethereum Foundation đang dùng tiền vào việc gì?”

Câu hỏi này nhanh chóng làm dấy lên tranh luận về minh bạch tài chính của EF – tổ chức đang nắm giữ hàng trăm triệu USD trong kho quỹ.

Vitalik Buterin lên tiếng thanh minh

Trước làn sóng chỉ trích lan rộng, Vitalik Buterin đã lên tiếng thanh minh một cách điềm đạm, tập trung vào Polygon và Sandeep Nailwal:

“Tôi thật sự trân trọng đóng góp cá nhân của Sandeep và vai trò vô giá của Polygon trong hệ sinh thái Ethereum.”

Vitalik nhấn mạnh:

Polygon là nền tảng chủ lực cho Polymarket – ứng dụng phi tài chính thành công nhất trên Ethereum.
Polygon đã đầu tư mạnh vào ZK-EVM, dù đi trước thời đại khiến họ “chịu thiệt”.
Hiện nay, chi phí ZK proving đã giảm xuống chỉ còn 0.0001 USD/giao dịch, mở ra khả năng đạt Stage 2 rollup guarantees – mức bảo mật ngang bằng Ethereum L1.

Tuy nhiên, đáng chú ý là Vitalik hoàn toàn im lặng về bức thư của Péter Szilágyi và không phản hồi các cáo buộc trực tiếp nhắm vào EF. Về phần mình, Ethereum Foundation vẫn giữ im lặng, không đưa ra bất kỳ tuyên bố chính thức nào.

Dư luận chia rẽ: Thức tỉnh hay bất mãn cá nhân?

Cộng đồng hiện chia làm hai phe:

Phe ủng hộ chỉ trích cho rằng đây là “thức tỉnh cần thiết”, giúp EF xem xét lại cấu trúc tổ chức và cơ chế phân phối giá trị.
Phe bảo vệ EF cho rằng đây chỉ là bất mãn cá nhân, không phản ánh toàn bộ nỗ lực của tổ chức đang điều phối mạng lưới lớn thứ hai thế giới.

Một số ý kiến cho rằng nhiều vấn đề đã được giải quyết sau cuộc cải tổ lớn đầu năm 2025, khi EF bổ nhiệm hai đồng giám đốc mới, tách biệt bộ phận, thúc đẩy DeFi, privacy và AI.

Kết luận: Ethereum đứng trước ngã rẽ lịch sử

Sự việc lần này không chỉ là tranh cãi nội bộ, mà là phép thử lớn cho tinh thần phi tập trung mà Ethereum từng tự hào. Nếu EF không hành động minh bạch và công bằng hơn, hệ sinh thái có nguy cơ mất niềm tin từ chính những người xây dựng nên nó.

Trong bối cảnh cạnh tranh blockchain ngày càng khốc liệt, giữ chân nhân tài và duy trì niềm tin cộng đồng có thể quyết định tương lai của Ethereum – không phải chỉ về công nghệ, mà còn về giá trị cốt lõi.

Có thể bạn quan tâm:

Coin68 tổng hợp Theo dõi Coin68 để cập nhật tin tức crypto, phân tích thị trường và xu hướng Web3 mới nhất!